Dr. Jens Haugan, Noreg/Norway/Norwegen
mail AT jenshaugan.com - www.jenshaugan.com/publications/
[online article]

Norsk anno 2012

JENS HAUGAN
Førsteamanuensis i norsk, Høgskolen i Hedmark
______________________________________
 

Einar Kr. Steffenak meiner at dei to skriftspråka våre er ein del av vår historie, men at nynorskens tid er forbi (HA 22.10.). Han går til og med så langt at han meiner at ein verken treng bokmål eller nynorsk, fordi ein kan studere på engelsk og andre språk, slik barna hans har gjort. Spørsmålet er om han vil at alle ungdommar skal flytte ut av Noreg til slutt.

Steffenak prøver å kaste nynorsk på den historiske skraphaugen, men gjer ein alvorleg feil når han trur at dagens nynorskbrukarar har dei same motiva for å bruke nynorsk som nokon hadde på 1800-talet. Steffenak meiner at nynorskbrukarane er nasjonalromantiske og reaksjonære. Indirekte seier han òg at nynorsk er eit bondespråk.

Det finst nynorskbrukarar som er nasjonalromantiske eller reaksjonære eller også bønder. Men reint statistisk sett vil det faktisk vere fleire bokmålsbrukarar som er nasjonalromantiske, reaksjonære og/eller bønder, rett og slett fordi det finst fleire bokmålsbrukarar. Meiner Steffenak verkeleg at dagens nynorskungdommar held fast på bilete frå 1800-talets agrar-Noreg? Å skjere alle nynorskbrukarar over éin kam og t.d. gå ut ifrå at ein gjennomsnitts ungdom frå ein nynorskkommune er ein reaksjonær nasjonalromantisk bonde ville rett og slett vere absurd!

Ja, Steffenak, dette er 2012 og ikkje 1853! Nynorsken har sin velfortente plass i det norske samfunnet i dag, sjølv om det finst mange som vil gjere denne plassen mindre eller også fjerne han heilt. Jamstillingslova er sjølvsagt ikkje ei lov som er «hoggen i stein», som Steffenak skriv. Men på same måte som likestillinga mellom kvinner og menn må kjempast for og haldast ved like, sjølv om ein har vedtekne fine lover, må ein også gjere noko for at dei to skriftspråka kan fungere slik den offisielle politikken lovar oss - eller er også dei som trur på full likestilling mellom kvinner og menn, reaksjonære? Det er alltid dei som har «gode» argument for at ein skal sjå bort frå visse demokratiske rettar, og det finst mange strukturelle utfordringar i eit samfunn som kan gjere det vanskeleg å halde på vedtekne demokratiske rettar. Men å omtale nynorskbrukarar i 2012 slik Steffenak gjer, liknar alvorleg på diskriminering, noko ein ikkje skulle vente frå ein historielektor.